Career Path là gì? 6 bước xây dựng lộ trình sự nghiệp

Career Path là gì? Đây là câu hỏi mà nhiều người đặt ra khi bắt đầu suy nghĩ nghiêm túc về sự nghiệp. Hiểu rõ về Career Path không chỉ giúp bạn xác định mục tiêu mà còn là chìa khóa để định hướng nghề nghiệp hiệu quả. 

Trong bài viết này, hãy cùng Cake tìm hiểu khái niệm, ý nghĩa của Career Path, cũng như cách tạo dựng lộ trình sự nghiệp của riêng bạn.

"Career" trong tiếng Việt có nghĩa là “sự nghiệp”, là toàn bộ quá trình làm việc và phát triển nghề nghiệp của bạn trong suốt cuộc đời. Đây có thể bao gồm các vị trí bạn đã đảm nhiệm, hay kỹ năng và kinh nghiệm bạn tích lũy được.

"Path" trong tiếng Việt có nghĩa là “con đường”. Trong bối cảnh công việc thì được hiểu “lộ trình”. Từ này chỉ các bước hoặc hướng đi mà bạn lựa chọn để đạt được mục tiêu nghề nghiệp của mình.

• Career Path theo chiều dọc (Vertical Career Path): Đây là lộ trình bạn thăng tiến từ vị trí thấp lên cao trong cùng một lĩnh vực, ví dụ: từ nhân viên → trưởng nhóm → giám đốc.
• Career Path theo chiều ngang (Horizontal Career Path): Đây là lộ trình phát triển sự nghiệp thông qua việc mở rộng kỹ năng và kinh nghiệm sang các lĩnh vực hoặc vai trò khác, thay vì thăng tiến lên các cấp bậc cao hơn trong cùng một ngành nghề - ví dụ: từ nhân viên Marketing sang quản lý dự án (Project Manager).

Một lộ trình sự nghiệp rõ ràng có thể mang lại rất nhiều lợi ích cho bạn, đặc biệt là trên hành trình “chinh phục” các mục tiêu nghề nghiệp:

1. Giúp xác định mục tiêu rõ ràng

Khi xây dựng Career Path, bạn sẽ hiểu rõ mình đang ở đâu và muốn đạt được điều gì trong sự nghiệp. Việc xác định rõ các mục tiêu ngắn hạn và dài hạn giúp bạn tập trung vào những điều thực sự quan trọng với bản thân.

2. Mở ra nhiều cơ hội thăng tiến

Một lộ trình phát triển sự nghiệp được vạch ra để giúp bạn nhìn ra những kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết để đạt tới các vị trí cao hơn. Bằng cách chuẩn bị và đầu tư đúng cách, bạn sẽ có nhiều cơ hội thăng tiến trong công việc. 

Điều này thường đúng hơn với Career Path theo chiều dọc, bởi lộ trình này tập trung vào việc phát triển và thăng tiến trong cùng một lĩnh vực hoặc ngành nghề.

Trong khi đó, với Career Path theo chiều ngang, thay vì tập trung vào thăng tiến cấp bậc, người ta thường phát triển sự nghiệp bằng cách mở rộng kỹ năng và kinh nghiệm sang các lĩnh vực hoặc vai trò khác liên quan, để có thể dễ dàng thích nghi với các thay đổi trong ngành nghề.

3. Giảm rủi ro và sai lầm 

Một Career Path rõ ràng giúp bạn có định hướng tốt hơn, từ đó giảm thiểu rủi ro chọn sai ngành, sai nghề hoặc lãng phí thời gian vào những con đường không phù hợp. 

Tuy nhiên, dù có lên kế hoạch kỹ lưỡng đến đâu, việc mắc sai lầm trong sự nghiệp là điều không thể tránh khỏi. Chính tư duy tích cực và cách bạn nhìn nhận, học hỏi từ sai lầm sẽ giúp bạn điều chỉnh kế hoạch, bổ sung kỹ năng và tiến xa hơn trên lộ trình phát triển sự nghiệp của mình.

4. Tạo động lực phấn đấu

Khi có một lộ trình sự nghiệp cụ thể, bạn sẽ cảm thấy hứng thú và có động lực làm việc hơn. Việc nhìn thấy những cột mốc đã đạt được, cũng như các mục tiêu tiếp theo sẽ khuyến khích bạn cố gắng mỗi ngày. 

1. Đánh giá vị trí hiện tại

Hãy bắt đầu bằng cách xem xét tình hình công việc hiện tại và suy ngẫm về “nơi” bạn muốn đạt đến trong Career Path của mình. Một vài câu hỏi hữu ích trong bước này là: 

• Tôi có hài lòng với vị trí hiện tại không?
• Vai trò hiện tại có phù hợp với sở thích, giá trị, và mong muốn dài hạn của tôi không?
• Đâu là yếu tố quan trọng nhất với tôi trong sự nghiệp: tài chính, sự ổn định, cơ hội sáng tạo, hay thử thách?
• Cơ hội thăng tiến trong ngành nghề hiện tại có rộng mở không?
• Xu hướng nghề nghiệp và yêu cầu công việc trong ngành mà tôi quan tâm là gì?

Bạn cũng có thể đồng thời phân tích bộ kỹ năng cứng - kỹ năng mềm hiện tại của mình, xác định xem liệu đó có đủ để đáp ứng yêu cầu cho các vị trí mong muốn hay bạn cần học thêm, tham gia các khóa đào tạo, hoặc đạt chứng chỉ chuyên môn để nâng cao năng lực.

2. Đặt ra mục tiêu ngắn hạn và dài hạn

Tiếp theo, tự phản ánh và xác định rõ các cột mốc cụ thể trên lộ trình phát triển sự nghiệp sẽ giúp bạn hình dung rõ con đường mình cần đi. Hãy thử áp dụng phương pháp SMART để thiết lập các mục tiêu thực tế và hiệu quả.

3. Mở rộng networking

Kỹ năng networking là công cụ hữu ích giúp bạn hiểu thêm về lĩnh vực hoặc vị trí mà bạn hướng tới trong Career Path của mình. 

Bạn có thể bắt đầu networking bằng cách gặp gỡ các đồng nghiệp hoặc người quen biết đang ở vị trí bạn mong muốn hoặc ngành bạn quan tâm. Hãy mời họ một ly cà phê, đặt câu hỏi, hoặc kết nối qua mạng xã hội chuyên nghiệp như LinkedIn hay Cake Meet để trao đổi ý kiến và nhận được những chia sẻ hữu ích cho lộ trình sự nghiệp của riêng mình.

4. Lập kế hoạch hành động (Action Plan)

Sau khi xác định mục tiêu, đã đến lúc bạn xây dựng kế hoạch để đạt được những cột mốc này. Hãy quay lại bước đánh giá kỹ năng và viết ra các bước bạn cần thực hiện, chẳng hạn như học thêm kỹ năng, tham gia khóa học, hoặc tìm kiếm việc làm mới.

Hãy nhớ rằng, để đạt được các mục tiêu khác nhau, đôi khi bạn cần thực hiện các bước của một Career Path chiều ngang như chuyển bộ phận hoặc đảm nhận vai trò mới, trước khi đạt được vị trí cao hơn.

5. Theo dõi tiến độ 

Những thay đổi trong sự nghiệp luôn đòi hỏi sự đầu tư về thời gian và công sức. Vì vậy, bạn cần kiên nhẫn và thường xuyên xem xét lại Career Path cũng như danh sách các mục tiêu của mình.

Hãy tự đánh giá tiến độ định kỳ, đồng thời xác định các kỹ năng hoặc bước tiếp theo để tiếp tục phát triển. Thói quen này sẽ giúp bạn tự tin hơn với những gì đã đạt được và duy trì động lực để hoàn thành lộ trình phát triển sự nghiệp của mình.

6. Điều chỉnh kế hoạch khi cần thiết

Lộ trình sự nghiệp không phải lúc nào cũng là một con đường thẳng tắp. Có thể bạn sẽ gặp phải những thay đổi trong thị trường lao động, ngành nghề, hoặc thậm chí sở thích và đam mê của chính mình. Vì vậy, hãy linh hoạt và sẵn sàng điều chỉnh kế hoạch khi cần.

Bạn cũng đừng ngần ngại khi đặt lại các mục tiêu mới hoặc thay đổi Career Path khi nhận thấy con đường hiện tại không phù hợp. Việc điều chỉnh không phải là thất bại, mà là cách bạn thích nghi để đạt được thành công bền vững hơn.

Sau khi xây dựng được lộ trình sự nghiệp, bạn chắc chắn sẽ cần nỗ lực để đạt được các mục tiêu đề ra. Dưới đây là một số tips giúp bạn tiến gần hơn tới thành công:

1. Xây dựng dấu ấn cá nhân

Thương hiệu cá nhân (Personal Branding) mạnh mẽ giúp bạn thu hút nhiều cơ hội việc làm tốt và trở nên nổi bật trong lĩnh vực của mình. Hãy phát triển hình ảnh chuyên nghiệp, độc đáo thông qua cách bạn làm việc, các dự án, và sự hiện diện của bạn trên các nền tảng trực tuyến. 

2. Tìm một người cố vấn

Một mentor (người cố vấn) hoặc career coach (chuyên gia hướng nghiệp) có thể đưa ra những lời khuyên hữu ích và truyền động lực để bạn hoàn thành các thay đổi cần thiết trong Career Path và tiến xa hơn. 

 3. Đề cao tính kiên nhẫn và kỷ luật

Thành công không đến ngay lập tức. Vì vậy, hãy lập thói quen làm việc mỗi ngày, tập trung vào các mục tiêu đã đặt và đừng vội nản lòng khi gặp khó khăn bạn nhé!

4. Học hỏi từ thất bại

Sai lầm là một phần không thể thiếu trong hành trình phát triển sự nghiệp. Thay vì chùn bước, hãy coi thất bại là cơ hội để học hỏi và cải thiện bản thân. Hơn nữa, mỗi lần vấp ngã đều có thể là những bài học giúp bạn điều chỉnh kế hoạch và tiến xa hơn trên lộ trình sự nghiệp.

--- Tác giả bài viết: Dasie Pham ---