Định hướng nghề nghiệp cho Gen Z: Đi tìm cảm hứng phát triển tương lai

Định hướng nghề nghiệp là gì mà bạn trẻ nào đang đứng trước cánh cửa rộng mở của tương lai, cũng đều quan tâm. Không chỉ dừng lại ở việc test tính cách chọn nghề, đây còn là quá trình khám phá, phát triển và trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.

Trong bài viết này, hãy cùng Cake giải đáp nhanh những câu hỏi về định hướng phát triển nghề nghiệp, cũng như gợi ý các phương pháp hướng nghiệp nếu bạn đang là học sinh, sinh viên nhé!

Định hướng nghề nghiệp là quá trình bạn đi tìm và chọn lựa một lĩnh vực, ngành nghề hoặc công việc cụ thể mà mình muốn theo đuổi. Hướng nghiệp bao gồm việc tìm hiểu về bản thân, khám phá sở thích, tài năng, giá trị cá nhân. Để rồi sau đó, bạn có cơ sở đề xác định hướng phát triển nghề nghiệp song hành với các mục tiêu và mối quan tâm riêng của mình. 

Với các bạn trẻ Gen Z đang và sắp bước vào thị trường lao động của nền kinh tế tri thức, việc định hướng nghề nghiệp không chỉ dừng lại ở cách chọn nghề nghiệp phù hợp với bản thân.

Để đạt được thành công, bạn còn phải đầu tư vào cả quá trình tìm kiếm thông tin, phát triển kỹ năng, học tập và rèn luyện để tích lũy kinh nghiệm trong lĩnh vực đã chọn - ngay cả khi bạn lựa chọn theo đuổi các công việc freelance. 

Định hướng nghề nghiệp bản thân đóng một vai trò quan trọng và đa chiều tới sự phát triển cá nhân cũng như của cộng đồng. Dưới đây là một vài trong số rất nhiều các mục đích của hướng nghiệp.

• Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực

Thế hệ trẻ được định hướng nghề nghiệp sớm và đúng cách có thể phát triển trong các lĩnh vực rất riêng. Kết quả là, các bạn sẽ trở thành những chuyên gia trong ngành của mình, đóng góp vào việc nâng cao chất lượng lao động chung của xã hội.

• Khuyến khích sự mới mẻ

Tư duy của người trẻ luôn chứa đầy những quan điểm mới mẻ và sáng tạo. Khi nắm chắc dự định nghề nghiệp trong tương lai, các bạn có thể sẽ là những người tiên phong, tạo ra sự đổi mới và cải tiến trong công việc của mình.

Ngoài các ngành luôn "hot" như IT, Sales & Marketing,... thì có rất nhiều các ngành nghề khát nhân lực đang cần tới các bạn trẻ. Việc định hướng nghề nghiệp tương lai cho nhóm đối tượng này từ đó có thể góp phần tìm kiếm tài năng cho sự đổi mới và phát triển bền vững của xã hội.

• Xác định mục tiêu

Quá trình hướng nghiệp giúp xây dựng định hướng phát triển nghề nghiệp của bản thân cụ thể và rõ ràng. Bạn sẽ có tầm nhìn về những gì mình muốn đạt được trong sự nghiệp và sống có chủ đích hơn.

• Khám phá bản thân

Định hướng nghề nghiệp cho phép bạn tìm tòi và hiểu rõ hơn về sở thích, đam mê và kỹ năng của mình. Đây là một bước quan trọng để bạn trở nên tự tin hơn trong cuộc sống cũng như thành công trong sự nghiệp.

• Định hướng con đường học tập và phát triển

Bạn cũng cần có định hướng sự nghiệp để chọn lựa ngành học hoặc những kỹ năng cứng và kỹ năng mềm để trưởng thành trong lĩnh vực đã chọn, cũng như tiếp cận với những cơ hội và kết nối cần thiết.

• Tránh tình trạng nhảy việc

Do thiếu định hướng nghề nghiệp rõ ràng mà không ít các bạn chọn sai ngành học, dẫn đến việc sau này ra trường làm một công việc mình không thực sự đam mê. 

1. Lắng nghe & thấu hiểu bản thân

Lắng nghe và thấu hiểu bản thân là một phần quan trọng để bạn định hướng nghề nghiệp trong tương lai cho chính mình. Bạn thử tham khảo các tip sau do Cake gợi ý nhé!

• Chủ động tạo ra không gian và thời gian riêng cho chính mình, để tập trung vào việc phát triển kỹ năng, nuôi dưỡng sức khỏe thể chất/tinh thần, hay nghiên cứu và khám phá các cơ hội nghề nghiệp.
• Tự đặt ra và trả lời các câu hỏi cho chính mình: "Bạn thích gì?", "Bạn giỏi cái gì?", "Bạn mong muốn gì trong tương lai gần", hay "Đâu là ưu tiên lớn nhất trong cuộc sống của bạn?".
• Thử làm một công việc hoặc tham gia các hoạt động tình nguyện/khóa thực tập để trải nghiệm một lĩnh vực mới. Lúc này, bạn sẽ nhận ra những ưu điểm và thử thách của mỗi ngành nghề, từ đó đánh giá xem bản thân có hứng thú với công việc nào/có thể đảm nhiệm tốt vai trò nào.
  

2. Tham gia chương trình định hướng nghề nghiệp

Ở Việt Nam, có nhiều chương trình định hướng nghề nghiệp và hội thảo tuyển dụng, nhằm giúp các bạn trẻ tìm hiểu về các ngành nghề và phát triển những kỹ năng cần thiết để thành công trong sự nghiệp.

Các trường trung học, đại học, cao đẳng đang ngày càng cung cấp nhiều hơn những hoạt động này, nhưng bạn cũng có thể tìm hiểu và tham gia những chương trình có quy mô lớn hơn như:

• Company Insider - dự án dành cho sinh viên được “đỡ đầu” bởi YBOX.VN với sứ mệnh kết nối các bạn trẻ với thị trường việc làm đa dạng qua những talkshow thú vị với chuyên gia đến từ nhiều ngành nghề.
• AIESEC in Vietnam - tổ chức được dẫn đầu bởi người trẻ lớn nhất thế giới. Tại Việt Nam, AIESEC tổ cấp các trại hè định hướng nghề nghiệp, workshop,  hoạt động tình nguyện trên mọi miền đất nước.

3. Tìm người tư vấn hoặc mentor giàu kinh nghiệm

Nếu như có điều kiện, việc tìm đến chuyên viên giáo dục & tư vấn hướng nghiệp là một lối đi thông minh và hiệu quả. Với kiến thức sâu rộng về các ngành nghề, xu hướng thị trường và yêu cầu công việc, họ có thể đưa ra những cách định hướng nghề nghiệp cho học sinh hiệu quả cũng như những lời khuyên giàu giá trị.

Một dịch vụ tư vấn hướng nghiệp với chuyên viên online hiệu quả mà bạn có thể tham khảo là Palette Career Center, trang còn cung cấp khá nhiều nhưng kiến thức thú vị về những ngành nghề thú vị, những xu hướng mới và cơ hội nghề nghiệp đang phát triển.

Ngoài ra, bạn có thể trải nghiệm Cake Meet - ứng dụng kết nối với nhà tuyển dụng, ứng viên, mentor, chuyên gia trong ngành hay chỉ đơn giản là để mở rộng networking và kết bạn. 

4. Làm bài trắc nghiệm nghề nghiệp

Trắc nghiệm tính cách/ nghề nghiệp là một loại bài test gồm các câu hỏi khảo sát định hướng nghề nghiệp giúp người thực hiện khám phá những vị trí công việc phù hợp với các kỹ năng, sở thích, phẩm chất của mình.

Một số bài trắc nghiệm hướng nghiệp phổ biến hiện nay gồm có trắc nghiệm Holland, trắc nghiệm MBTI, MAPP Assessment, hay bài test What Cake R U vô cùng dễ thương.

5. Tham khảo các website định hướng nghề nghiệp 

• Cake.me - trang web đa chức năng cung cấp công cụ tạo CV, portfolio và series các bài viết phát triển sự nghiệp. Bạn cũng có thể theo dõi Facebook Cake Việt Nam để cập nhật các tin tức tuyển dụng và định hướng nghề nghiệp mới nhất tại Việt Nam, Đài Loan và Indonesia. 
• Vietnam Online Career Fair - tổng hợp các chương trình tuyển dụng và cung cấp các thông tin về các chương trình Management Trainee cho bạn sinh viên mới tốt nghiệp. 
• LinkedIn - nền tảng mạng xã hội chuyên nghiệp lớn nhất thế giới, chuyên cung cấp thông tin về định hướng nghề nghiệp, và cơ hội kết nối với những người trong ngành. 

Kết luận:

Hành trình định hướng sự nghiệp không phải lúc nào cũng dễ dàng, là người trẻ, ai cũng có khi phải đối diện với những thách thức và quyết định khó khăn cho tương lai.

Nhưng trên tất cả, hãy tin rằng mỗi bước đi bạn thực hiện đều mang lại những kinh nghiệm và bài học quý giá. Mong rằng bài viết trên đã tóm tắt những gợi ý hữu ích để bạn trẻ tự tin phát triển nghề nghiệp, Cake chúc bạn thành công!

--- Tác giả bài viết: Dasie Pham ---