Kỹ năng công nghệ thông tin: Ứng viên thời đại số cần gì?

Kỹ năng công nghệ thông tin ngày càng trở thành một trong những kỹ năng nghề nghiệp quan trọng, và việc sở hữu các chứng chỉ tin học cũng được chú ý nhiều hơn trong tuyển dụng ngày nay.

Bài viết này tổng hợp các kỹ năng công nghệ thông tin cơ bản và giải thích về chứng chỉ công nghệ thông tin theo thông tư 03/2014 của Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam. Bên cạnh đó, hãy cùng tìm hiểu về nhóm kỹ năng mềm cần có giúp kỹ sư CNTT thành công trong môi trường chuyên nghiệp nhé!

Kỹ năng công nghệ thông tin (technical skillls) chỉ bộ kỹ năng chung mà một người cần có để hiểu, sử dụng và làm việc với các sản phẩm công nghệ. CNTT là một lĩnh vực rất lớn và phát triển không ngừng, bao gồm nhiều kỹ năng và kiến thức khác nhau.

Hiểu được technical skills là gì và biết sử dụng chúng hiệu quả, bạn sẽ:

• Tiếp cận được các cơ hội nghề nghiệp tốt hơn
• Nâng cao hiệu suất/chất lượng công việc
• Giao tiếp hiệu quả hơn trong môi trường làm việc hybrid

• Hệ điều hành: Sử dụng các hệ điều hành phổ biến như Apple MacOS, Microsoft Windows, Google's Android OS, hay Apple iOS.
• Bảo mật: Hiểu về các khái niệm như mật khẩu, firewall (tường lửa), và cập nhật hệ thống.
• Văn bản và bảng tính: Sử dụng các ứng dụng soạn thảo văn bản như Microsoft Word, Google Doc và phần mềm bảng tính như Microsoft Excel.
• Email và các ứng dụng làm việc nhóm online: Bao gồm các nền tảng giao tiếp trực tuyến trên Microsoft Teams, Zoom, Google Meet hay các công cụ hỗ trợ teamwork như Google Drive, Zalo, Slack,...

• Lập trình: Sử dụng các ngôn ngữ như Python, JavaScript để viết, kiểm tra mã máy (code). 
• Quản lý và phân tích dữ liệu: Hiểu biết về truy vấn và quản lý cơ sở dữ liệu, sử dụng công cụ như Excel, hoặc SQL để phân tích dữ liệu.
• Quản lý hệ thống và mạng: Quản lý các hoạt động của hệ thống và mạng máy tính, giám sát hiệu suất, điều chỉnh cấu hình và giải quyết sự cố.
• Phát triển web: Hiểu về HTML, CSS, và JavaScript để phát triển các website thân thiện với người dùng.

• Phát triển phần mềm: Tạo hướng dẫn để máy tính làm theo lệnh của người dùng bằng các loại ngôn ngữ lập trình cao cấp như C++, Java,...
• Học máy và trí tuệ nhân tạo: Phát triển và nghiên cứu các thuật toán thống kê có khả năng học từ dữ liệu và khái quát hóa, dự đoán dữ liệu. 
• Công nghệ đám mây: Sử dụng mạng lưới các máy chủ từ xa được lưu trữ trên internet để lưu, quản lý và xử lý dữ liệu thay vì máy chủ cục bộ.

Ở Việt Nam, để chứng minh rằng bạn có đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết trong lĩnh vực tin học văn phòng, bạn có thể thi lấy chứng chỉ.

Chứng chỉ công nghệ thông tin theo thông tư 03/2014 của bộ Thông tin và Truyền thông được chia thành 2 cấp độ cơ bản và nâng cao. Chứng chỉ tin học quốc gia là cần thiết cho những đối tượng như:

Ngoài các kỹ năng IT chuyên môn, kỹ sư công nghệ thông tin cũng cần phải có một “series” kỹ năng mềm để thành công trong môi trường làm việc chuyên nghiệp. Dưới đây là một số kỹ năng mềm công nghệ thông tin dân IT cần có:

💡 Khả năng thích ứng

Với một lĩnh vực có nhịp độ nhanh và không ngừng phát triển, khả năng thích ứng và đáp ứng là một kỹ năng mềm công nghệ thông tin quan trọng. Kỹ sư CNTT có kỹ năng này biết cách đón nhận cái mới, điều hướng những thay đổi trong môi trường làm việc, công nghệ cũng như yêu cầu công việc,... 

💡 Kỹ năng làm việc nhóm

Các nhà tuyển dụng ngành CNTT thường đánh giá cao những ứng viên chứng minh được khả năng phối hợp của mình trong các tình huống nhóm.

Ở nơi làm việc, kỹ năng mềm công nghệ thông tin này có thể được bày tỏ qua tinh thần đoàn kết, cách lắng nghe ý kiến của người khác và cách giải quyết xung đột mà không cần sự trợ giúp của quản lý.

💡 Kỹ năng giải quyết vấn đề

Kỹ năng giải quyết vấn đề là khả năng đánh giá chính xác các thách thức trong công việc và tìm ra giải pháp khả thi.

Khi thực hiện một dự án CNTT, kỹ sư có thể gặp phải vô số “bài toán” ở mỗi giai đoạn. Vì thế, khả năng xác định và giải quyết vấn đề là một trong số các kỹ năng mềm cần có của kỹ sư CNTT mà các nhà tuyển dụng ưu tiên tìm kiếm.

💡 Kỹ năng thuyết trình

Đây là một trong những các kỹ năng mềm cần có của kỹ sư CNTT vì sẽ hỗ trợ bạn chia sẻ ý tưởng của mình với đội nhóm hoặc khách hàng. Ví dụ, khi bạn muốn trình bày báo cáo cho cổ đông của công ty về một chủ đề phức tạp, bạn cần phải tìm cách giao tiếp hiệu quả với nhóm khán giả này. 

Các bài diễn thuyết cũng cần thiết khi công ty công nghệ tổ chức họp báo để quảng cáo một sản phẩm mới và xây dựng nhận thức thương hiệu. Các kỹ năng thuyết trình cụ thể hơn bao gồm kỹ năng nghiên cứu chủ đề, giao tiếp, xây dựng lập luận, và trình bày lập luận hiệu quả. 

💡 Tư duy phản biện

Là một kỹ năng mềm cần có của kỹ sư CNTT, tư duy phản biện giúp bạn giải quyết một tình huống dựa trên các dữ kiện, thông tin có sẵn.

Dân IT như bạn có thể ứng dụng kỹ năng này để tiến hành nghiên cứu, xác định, và triển khai các giải pháp công nghệ; cũng như giúp bạn phân tích thành quả làm việc của mình một cách khách quan và tiến hành điều chỉnh cho phù hợp.

💡 Sáng tạo

Mặc dù đa số các vai trò IT đều đòi hỏi tính kỹ thuật cao, nhưng khả năng đưa ra các giải pháp sáng tạo vẫn là một kỹ năng mềm công nghệ thông tin rất có giá trị.

Hầu hết các dự án CNTT đều có những giai đoạn nhất định mà một giải pháp sáng tạo là cần thiết thay cho các giải pháp lối mòn. Tính sáng tạo cũng có thể giúp chuyên gia CNTT phát triển ý tưởng cho sản phẩm mới hoặc tính năng mới cho sản phẩm hiện có. 

--- Tác giả: Dasie Pham ---